የ”ገላጭ” ስብከት መጽሐፍ ቅዱሳዊነት

ገላጭ ስብከት ምንድን ነው? አንድ ስብከት ገላጭ ስብከት ነው የምንለው የስብከቱ ይዘትና ዓላማ በምናካፍለው የመጽሐፍ ቅዱስ ክፍል ይዘትና ዓላማ ቁጥጥር ሥር ሲሆን ነው። ሰባኪው ማለት የሚችለው ክፍሉ የሚለውን ብቻ ነው፤ በገላጭ ስብከት ውስጥ ሰባኪው በሰሚዎቹ ውስጥ እንዲከናወን ዓላማ የሚያደርገው፣ እግዚአብሔር ሰባኪው ሊያካፍለው በመረጠው ቃል ውስጥ ሊል የፈለገውን ብቻ መሆን አለበት።

ሰባኪዎች እግዚአብሔር በምትሰብኩበት ጉባኤ ተቀምጦ አስቡት። ፊቱ ላይ የሚታየው ገጽታ ምን ዐይነት ይሆን? “በዚህ መጽሐፍ ቅዱስ ክፍል ይሄን ነገር አይደለም ማለት የፈለግሁት” ይል ይሆን፣ ወይስ “እውነት ነው፤ ያሰብኩት በትክክል ይኼን ነበር” ይል ይሆን? 

የገላጭ ስብከት መጽሐፍ ቅዱሳዊነት መነሻው፣ በክብር ያረገው ክርስቶስ ለቤተ ክርስቲያን ስጦታን ማለትም መጋቢዎችንና አስተማሪዎችን ከመስጠቱ ጋር (ኤፌሶን 4፥11) እና ለመጋቢዎችና አስተማሪዎች ከተሰጣቸው “ቃሉን ስበክ” ከሚለው ትእዛዝ ጋር ይገናኛል (2ኛ ጢሞቴዎስ 4፥2)። የሚሰብኩ ሰዎች መጽሐፍ ቅዱሳቸውን ብቻ መስበክ አለባቸው።

ምናልባት ስብከትንና ቃሉን የመስበክን ትክክለኛነት ለማሳየት ከሁሉ የተሻለው ቦታ የሐዋርያት ሥራ መጽሐፍ ነው። በሐዋሪያት ሥራ ውስጥ በተደጋጋሚ የምናገኘው “የእግዚአብሔር ቃል” የሚለው ሐረግ የሐዋርያት ትምህርት (ስብከትን) ለማመልከት የተቀመጠ አጭር ሐረግ ነው። በሐዋሪያት ሥራ 6፥2 ለምሳሌ ሐዋርያቱ እንዲህ ሲሉ እንመለከታለን፤ “እኛ የማእዱን አገልግሎት ለማስተናገድ ስንል የእግዚአብሔርን ቃል አገልግሎት መተው አይገባንም” (በተጨማሪም የሐዋርያት ሥራ 12፥2413፥54617፥1318፥11 ይመልከቱ)። ይህ ሐረግ በተደጋጋሚ “የጌታ ቃል” ተብሎ ተገልጾአል (8፥2513፥4415፥35-36 ወዘተ)። በተደጋጋሚ ባይሆንም ሐረጉ አጥሮ “ቃሉን” ተብሎ ተገልጾአል (4፥298፥411፥19 ይመ)። በሐዋርያት ሥራ መጽሐፍ ውስጥ ግልጽና ተደጋጋሚ በሆነ መንገድ የሐዋርያት ስብከትና “የእግዚአብሔር ቃል” የሚለው ሐረግ አንድ ዐይነት ሐሳብን ለመግለጽ ጥቅም ላይ ውሏል።

የሐዋርያት ስብከት ይዘት በክርስቶስ በኩል ከእግዚአብሔር ጋር ታረቁ የሚል ቢሆንም፣ መልእክቱ የተላለፈውና መልእክቱን ያስረዱበት መንገድ ግን የብሉይ ኪዳን መጻሕፍትን በመተንተን ነው። ስለዚህ በአዲስ ኪዳን ስብከት “የእግዚአብሔርን ቃል” በስብከት ማብራራት ሲሆን የዚህም ስብከት ዋነኛ አካል ብሉይ ኪዳንን መተንተን ነው። ይህም የብሉይ ኪዳን መጻሕፍት የምንሰብከው “ቃሉ” ውስጥ መካተት አለባቸው ወደሚል ድምዳሜ ይመራናል። ይህም ሐሳብ በአዲስ ኪዳን በቀጥታ “2ኛ ጢሞቴዎስ 3፥16 እና ሮሜ 3፥2” በተዘዋዋሪ መንገድ ደግሞ ሮሜ 15፥4 ውስጥ ተመላክቶ እናገኘዋለን።

ስለዚህ ይህ “ቃልም” በብሉይ ኪዳን የተጠበቀው እና አሁን በሐዋርያዊ ስብከት የተብራራው ስለ ኢየሱስ ያለው ቃል ነው። ይህ ቃል “የተነገረው” (ሐዋሪያት 4፥29)፤ “የታወጀው” (13፥5) እና “ሊቀበሉት” የተገባ (17፥11) “የእግዚአብሔር ቃል” ነው። ይህ ዐይነት አገላለጽን በጳውሎስ ደብዳቤዎች ውስጥ በተደጋጋሚ ተገልጾ ምናገኘው ነው። ያለምንም ማለሳለስ የሚያውጀውን መልዕክት “የእግዚአብሔር ቃል” ብሎ ሲጠራው እናያለን (2ኛ ቆሮንቶስ 2፥174፥21ኛ ተሰሎንቄ 2፥13)፤ በሌላ ቦታ ደግሞ አሳጥሮ “ቃሉ” ብሎ ሲጥራው እናያለን (ገላቲትያ 6፥6)።

ጳውሎስ ጢሞቴዎስን፣ “ቃሉን ስበክ” ብሎ በሚያዝበት ዐውድ ውስጥ ስብከት እና የእግዚአብሔር ቃልን መስበክ አንድ ላይ ተያይዘው ተቀምጠው የሚታይበት ማረጋገጫ አለ። ጳውሎስ ለጢሞቴዎስ “ቃሉን” ሲል ጢሞቴዎስ ያለ ምንም ግርታ እንደገባው ግልጽ ነው። የጢሞቴዎስ የሕይወት ታሪክ እንደሚያሳየን “ቃሉ” ቅዱሳት መጻሕፍትንና የሐዋርያት ትምህርትን (መልእክትን) ያካትታል፤ “አንተ ግን በተማርኸውና በተረዳኸው ጽና፤ ይህን ከማን እንደ ተማርኸው ታውቃለህና” (2ኛ ጢሞቴዎስ 3፥10-17)።

ከዚህ የምወስደው ድምዳሜ የምንሰብከው “ቃል” የብሉይ ኪዳን እና ስለ ክርስቶስ የሐዋርያት አስተምህሮ (አዲስ ኪዳን) ስብስብ እውነት ነው። ስለዚህም “ቃል” የሚለውን ሐሳብ ከመጽሐፍ ቅዱስ ጋር እንደ አንድ ዐይነት ሐሳብ አብሮ ማየት ትክክል ነገር ነው። “መጋቢዎችና አስተማሪዎችም” እንዲያስተምሩ ኀላፊነት የተሰጣቸው ይህንኑ ነው። የእኛ ኀላፊነት እግዚአብሔር የተናገረውን፤ በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ ተጠብቆ የቆየውን፤ ለኛ የተላለፈልንን “ቃሉን” ማወጅ ነው። የእግዚአብሔር ሕዝብ መንፈሳዊ ሕይወት የተንጠለጠለው በዚሁ ቃል ላይ ነው (ዘዳግም 8፥3)። ለዚህም ነው ወጣቱ መጋቢ እንዲህ የሚል ኀላፊነት የተሰጠው “እኔ እስክመጣ ድረስ ቅዱሳት መጻሕፍትን ለሕዝብ ለማንበብ፣ ለመምከርና ለማስተማር ትጋ” (1ኛ ጢሞቴዎስ 4፥13)። ይህ ትእዛዝ ወይም ኀላፊነት እኛንም የሚመለከት ከሆነ በእውነቱ ደግሞ ይመለከተናል፤ የስብከታችን መነሻ በሙሉ ከእግዚአብሔር ቃል ላይ መሆን አለበት።

በስብከታችን ይህን ስናደርግ ምን ሊመስል ይችላል? ይህ በስብከታችን ውስጥ አንድን የተወሰነ የመጽሐፍ ቅዱስ ክፍል መርጠን “እንደማያፍርና የእውነትን ቃል በትክክል እንደሚያስረዳ የተመሰከረለት ሠራተኛ” እንሆን ዘንድ በጥንቃቄ ማጥናት ይኖርብናል። በመድረክ ላይ ደግሞ በነህምያ 8፥8 ላይ የምናየውን ይህን ምስል ይመስላል፤ “ሕዝቡ የሚነበበውን መረዳት እንዲችሉ ከእግዚአብሔር ሕግ መጽሐፍ ካነበቡላቸው በኋላ ይተረጕሙላቸውና ይተነትኑላቸው ነበር።” እግዚአብሔር በዚህ ዐይነት ስብከት ታላቁ ዓላማው የሆነውን የራሱን ሕዝብ ለመሰብሰብና ለመገንባት ወስኗልም፤ ደግሞም ቃል ገብቷል።

ማይክ ቡልሞር